ทำไม? ยิ่งอายุมากขึ้น
ยิ่งต้องดูแลปอดให้ดี

เนื้อหา

เรื่องน่ารู้:

  • เมื่ออายุมากขึ้น การเปลี่ยนแปลงของวัยจะมีผลกระทบต่อปอดทั้งทางตรงหรือทางอ้อมได้ ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนแปลงด้านสรีระทางร่างกาย ระบบภายในร่างกาย เช่น ระบบประสาท ระบบภูมิคุ้มกัน รวมถึงสภาพแวดล้อมที่มีมลพิษ
  • ความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นหากปอดเสื่อมในผู้สูงวัย เช่น การติดเชื้อในปอด เช่น ปอดบวม หลอดลมอักเสบ วัณโรค หายใจถี่หรือติดขัด ระดับออกซิเจนต่ำ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ 
  • การมีสุขภาพปอดที่แข็งแรงในผู้สูงอายุนั้นนอกจากจะดูแลและป้องกันทางด้านกายภาพแล้วก็จะต้องสัมพันธ์กับการดูแลสุขภาพโดยรวม เช่น สุขภาพจิตใจ การมองโลกในแง่ดี ไม่เครียดหรือวิตกกังวล รวมถึงการได้รับความรักและความเอาใส่ใจจากคนในครอบครัว จะเป็นวิธีที่จะช่วยเสริมสร้างสุขภาพผู้สูงอายุได้

ความสำคัญของปอด

ปอด มีหน้าที่หลัก 2 ประการ

หนึ่ง ทำหน้าที่รับก๊าซออกซิเจนจากอากาศเข้าสู่ร่างกาย ซึ่งร่างกายของคุณต้องการออกซิเจนเพื่อใช้ในกระบวนการต่างๆ ภายในร่างกาย

สอง ทำหน้าที่ขับก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ออกจากร่างกาย ซึ่งเป็นของเสียที่ร่างกายผลิตขึ้นหลังจากร่างกายได้ใช้ออกซิเจนในกระบวนการต่างๆ

ในระหว่างการหายใจอากาศจะเข้าและออกจากปอด เมื่อคุณหายใจเข้า อากาศจะไหลผ่านทางเดินหายใจเข้าสู่ปอดหรือทางเดินหายใจที่เป็นเนื้อเยื่อที่ยืดหดแถบกล้ามเนื้อหายใจ โดยจะแบ่งกระบวนการทำงานเป็น 2 ส่วน คือ กล้ามเนื้อหายใจเข้า และกล้ามเนื้อหายใจออก

อากาศจะไหลเข้าสู่ปอดอย่างต่อเนื่องจนกว่าจะเต็มถุงลมเล็กๆ เลือดจะไหลเวียนรอบถุงลมเหล่านี้ผ่านเส้นเลือดเล็กๆ โดยออกซิเจนจะเข้าสู่กระแสเลือด ณ จุดที่หลอดเลือดและถุงลมมาบรรจบกัน นอกจากนี้ยังเป็นที่ที่ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ข้ามจากกระแสเลือดไปยังปอดเพื่อเข้าสู่กระบวนการหายใจออก (กระบวนการขับก๊าซคาร์บอนไดออกซ์ที่เป็นของเสียที่เกิดจากกระบวนการสร้างพลังงานภายในร่างกาย)

การเปลี่ยนแปลงของวัยและผลกระทบต่อปอด

การเปลี่ยนแปลงของกระดูกและกล้ามเนื้อหน้าอกและกระดูกสันหลัง :

เมื่ออายุมากขึ้นกระดูกจะบางลงและอาจมีการเปลี่ยนแปลงโครงร่างของกระดูกซี่โครงของคุณที่จะส่งผลให้กระดูกซี่โครงของคุณไม่สามารถขยายและหดตัวได้อย่างสะดวกในระหว่างการหายใจ กล้ามเนื้อที่รองรับการหายใจของคุณหรือกะบังลมจะอ่อนแอลง ความเปลี่ยนแปลงนี้อาจทำให้คุณหายใจเข้าหรือออกไม่ได้ดีเท่าที่เคย

การเปลี่ยนแปลงของกระดูกและกล้ามเนื้ออาจทำให้ระดับออกซิเจนในร่างกายลดลง นอกจากนี้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์อาจถูกกำจัดออกจากร่างกายของคุณได้น้อย จึงเกิดอาการต่างๆ เช่น ความเหนื่อยล้าและหายใจถี่

การเปลี่ยนแปลงของเนื้อเยื่อปอด :

กล้ามเนื้อและเนื้อเยื่ออื่น ๆ ที่อยู่ใกล้ทางเดินหายใจอาจสูญเสียความสามารถในการเปิดทางเดินหายใจได้อย่างเต็มที่ ทำให้ทางเดินหายใจปิดได้ง่าย ความชราภาพยังทำให้ถุงลมเสียรูปร่างหรือเกิดการเปลี่ยนแปลงของเนื้อเยื่อปอด อาจทำให้ได้รับออกซิเจนน้อยเกินไปและการกำจัดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ได้น้อยลง ทำให้หายใจลำบาก

การเปลี่ยนแปลงของระบบประสาท :

สมองส่วนที่ควบคุมการหายใจจะสูญเสียประสิทธิภาพการทำงานบางส่วนไป เมื่อเกิดเหตุการณ์นี้ปอดของคุณจะไม่สามารถรับออกซิเจนได้เพียงพอ และการกำจัดคาร์บอนไดออกไซด์ได้น้อย การหายใจอาจทำได้ยากขึ้น เส้นประสาทในระบบทางเดินหายใจที่กระตุ้นอาการไอมีความไวน้อยลงในการช่วยกำจัดสิ่งปนเปื้อนในอากาศ เช่น ฝุ่น PM 2.5 ควัน สารเคมีหรือธาตุโลหะหนัก และเชื้อโรคต่างๆ ที่จะเพิ่มโอกาสให้สิ่งปนเปื้อนสะสมในปอดได้ง่ายขึ้น

การเปลี่ยนแปลงของระบบภูมิคุ้มกัน :

ระบบภูมิคุ้มกันของคุณจะอ่อนแอลง ซึ่งหมายความว่า ร่างกายของคุณไม่สามารถต่อสู้กับการติดเชื้อในปอดและโรคติดเชื้ออื่นๆ ได้ ปอดของคุณจะฟื้นตัวได้ช้าลงหลังจากสัมผัสกับสิ่งปนเปื้อนในอากาศที่จะก่ออันตรายต่อสุขภาพของคุณได้

การเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม :

การเปลี่ยนแปลงของโลกทั้งที่เป็นภัยจากธรรมชาติ เช่น โลกร้อน ปรากฎการณ์เอลนีโญ และลานีญา เชื้อโรคกลายพันธุ์ หรือจากภัยจากที่มนุษย์เป็นผู้สร้าง เช่น การเกิดฝุ่น PM 2.5 มลพิษทางอากาศ แหล่งน้ำเสีย พื้นดินปนเปื้อนสารเคมี ที่อาจจะทำให้คุณมีสุขภาพโดยรวมเสื่อมกว่ากำหนด ยิ่งในผู้สูงอายุ หากระบบทางเดินหายใจเกิดผลกระทบอย่างรุนแรงก็จะส่งผลต่อสุขภาพโดยในระยะเวลาอันรวดเร็ว การป้องกันตนเองสำหรับวัยสูงอายุต่อสภาพแวดล้อมที่เป็นพิษจะต้องมีความรัดกุมและเข้มข้นกว่าวัยอื่นๆ

จากการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวปอดของผู้สูงอายุจะมีความเสี่ยง :

  • การติดเชื้อในปอด เช่น ปอดบวมและหลอดลมอักเสบ
  • หายใจถี่ หรือติดขัด
  • ระดับออกซิเจนในร่างกายต่ำ 
  • รูปแบบการหายใจที่ผิดปกติส่งผลให้เกิดปัญหา เช่น ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ

การป้องกันเพื่อลดผลกระทบความเสื่อมของปอด : 

  • งดสูบบุหรี่ เพราะการสูบบุหรี่เป็นอันตรายต่อปอดและทำให้ปอดเสื่อมเร็วขึ้น รวมทั้งหลีกเลี่ยงแหล่งการเกิดควันบุหรี่มือสอง และแหล่งมลพิษทางอากาศ 
  • หลีกเลี่ยงการนอนหรือนั่งเป็นเวลานานจะทำให้น้ำมูกสะสมในปอด สิ่งนี้ทำให้คุณเสี่ยงต่อการติดเชื้อในปอด โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังการผ่าตัดหรือเมื่อคุณป่วย 
  • ออกกำลังกายเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของปอดอย่างสม่ำเสมอ และในช่วงที่มีมลพิษทางอากาศ เช่น ฝุ่น PM 2.5 หรือควันจากการเผาไหม้ ควรออกกำลังกายภายในบ้านหรือในอาคารแทนการออกกำลังกายกลางแจ้ง 
  • ป้องกันตนเองเสมอเวลาออกข้างนอกหรือการอยู่ในที่แจ้ง เช่น ในตัวเมือง หรือการทำกิจกรรมในพื้นที่เกิดมลพิษ หรือพื้นที่เสี่ยง โดยการเลือกใช้หน้ากากอนามัยที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันฝุ่นละอองขนาดเล็กได้ 
  • หมั่นสังเกตอาการผิดปกติที่เกิดขึ้นกับตนเองหรือคนในครอบครัวช่วยกันสังเกตเพื่อประเมินสุขภาพเบื้องต้นของผู้สูงวัยในครอบครัว หากไม่แน่ใจควรได้รับการตรวจสุขภาพเพื่อประเมินความเสี่ยงโรค 
  • ตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อประเมินความเสี่ยงโรค

สรุป

ปอด เป็นอวัยวะที่ทำหน้าที่ในการหายใจเข้า-ออก แลกเปลี่ยนก๊าซออกซิเจนจากสิ่งแวดล้อม เข้าสู่ระบบไหลเวียนเลือดเพื่อหล่อเลี้ยงอวัยวะต่างๆ ในร่างกาย และขับของเสียออกมาในรูปก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์และน้ำผ่านลมหายใจ ปอดที่ไม่แข็งแรงจะส่งผลกระทบโดยตรงที่จะทำให้ร่างกายที่ไม่แข็งแรงมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่างๆ ตามมา โดยเฉพาะในผู้สูงอายุที่มีภูมิต้านทานต่ำ โอกาสเสี่ยงที่จะเกิดโรคแทรกซ้อนจากปอดมีสูงมาก เช่น การเกิดโรคปอดอักเสบ ระบบทางเดินหายใจล้มเหลว การติดเชื้อวัณโรค การติดเชื้อในกระแสเลือด โดยสาเหตุที่จะต้องระมัดระวังที่อาจจะเกิดกระทบต่อปอดในผู้สูงอายุ เช่น การเปลี่ยนแปลงทางด้านสรีระร่างกาย การเสื่อมลงของเนื้อเยื่อปอด ระบบประสาท ระบบภูมิคุ้มกัน เป็นต้น

ซึ่งการมีสุขภาพปอดที่แข็งแรงในผู้สูงอายุนั้นก็จะสัมพันธ์กับการดูแลสุขภาพโดยรวม เช่น สุขภาพจิตใจ การมองโลกในแง่ดี ไม่เครียดหรือวิตกกังวล รวมถึงการได้รับความรักและความเอาใส่ใจจากคนในครอบครัว จะเป็นวิธีที่จะช่วยเสริมสร้างสุขภาพต่อผู้สูงอายุได้

ข้อมูลโดย :

ทนพ. ธัญชนก มีพลสม

นักเทคนิคการแพทย์

พาธแล็บ ศูนย์ตรวจสุขภาพ

Pathlab Healthcare Center
Tel. [ กดโทร ]  02 619-2288

พาธแล็บยินดีให้คำแนะนำ และปรึกษาปัญหาด้านสุขภาพ หรือหากสนใจบริการของเราสามารถติดต่อได้ที่


ศูนย์บริการพาธแล็บ  [ กดโทร ]  02 619-2299 หรือ 02 619-2288


Facebook Inbox  [ กดคลิก ]  th.pathlab.link/inbox


LINE Official  [ กดคลิก ]  th.pathlab.link/LINE

Website  [ กดคลิก ]  www.pathlab.co.th


Location สาขาใกล้ๆ คุณ  [ กดคลิก ]  th.pathlab.link/google-maps

อ้างอิงจาก: